Telif Hakları
görsel eserlerde dikkat edilmesi gereken konular.
görsel eserlerde dikkat edilmesi gereken konular.
Telif Hakları
görsel eserlerde dikkat edilmesi gereken konular.
görsel eserlerde dikkat edilmesi gereken konular.
Telif Hakkı Nedir?
Fotoğrafçılıkta ve Tüm Görsel Eserde dikkatli olunması gereken konu…
- 1948 Tarihli Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 27’inci Maddesi:
- Kültür yaşamını düzenleme görevinin devlet tarafından üstlenilmesi zorunluluğunun beş temel nedeni bulunmaktadır. Bunlar; Toplumsal Adalet Kültürel Gelişim Ekonomik Etken Manevi Neden Ulusal Saygınlık Teknolojideki hızlı gelişimdir.
- Fikri hakların korunması temel insan haklarından biridir.
- Fikri Hakların gelişiminde iç dinamiklerden çok dış dinamiklerin etkisi olmuştur.
- Fikri hakların ekonomik boyutu yadsınamaz bir hal almıştır.
- Yaratıcı düşünce ürünlerinin yeterince korunmadığı bir toplumda ilerleme kaydedilmesi mümkün değildir. Bu koruma ise devletin görevidir ve ancak etkin bir fikri hak mevzuatıyla mümkündür.
- Fikri haklarda eser sahibi ile toplum, ulusal menfaatler ve dış dinamikler arasındaki dengeler esastır ve bu denge kurulduğu oranda fikri hukuk mevzuatı başarıya ulaşmış sayılır.
Telif Haklarının Özellikleri
- Telif Hakkının doğması için tescile gerek yoktur. Fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar eserin üretilmesiyle birlikte doğar.
- Telif hakları soyut niteliğe sahiptir. Telif hakları ile koruma altına alınan, insan düşüncesinin yarattığı maddi olmayan mallardır. Telif hakları somutlaştığı maddeden ayrı ve bağımsız bir varlık ve hukuki değere sahiptir.
- Telif haklarında ülkesellik ilkesi geçerlidir. Koruma hangi ülkede talep ediliyorsa koruma şartları o ülke mevzuatına göre belirlenir.
- Mutlak hak niteliğine sahiptir. Telif hakları herkese karşı ileri sürülebilirler. Ancak toplum menfaatinin korunması gibi nedenlerle bu mutlak hakka çeşitli sınırlamalar getirilmiştir. Mutlak hakka getirilen sınırlandırmalar: Kamu düzeni, genel ahlak, kamu yararı gibi sebeplerle getirilen sınırlamalar ve hususi menfaat (şahsi kullanım vs.) yararına getirilen istisnalardan oluşmaktadır. (Örneğin, bir eserin kâr amacı güdülmeksizin, şahsi kullanım amacıyla çoğaltılabilmesi mümkündür.)
- Fikri mülkiyet hakları belli bir süre boyunca korunurlar.(fikir ve sanat eserlerinde 70 yıl vs.) Fikir ürünleri somutlaştıkları eşyadan ayrı ve bağımsız bir hukuki statüye sahiptir.
- Fikri ürünler özel kanun, tüzük ve yönetmelikler çerçevesinde düzenlenmektedirler.
- Umuma arz hakkı
- Adın belirtilmesi yetkisi
- Eserde değişiklik yapılmasını men etme yetkisi
- Eser sahibinin malik ve zilyede karşı haklar
- İşleme Hakkı: Diğer bir eserden yararlanmak suretiyle bu esere oranla bağımsız olmayan ve işleyenin hususiyetini taşıyan fikir ve sanat ürünleri meydana getirme hakkı,
- Çoğaltma Hakkı: Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak nüshasının veya nüshalarının çıkarılmasıdır.
- Yayma Hakkı: Bir eserin aslını veya çoğaltılmış fiziki nüshalarını kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtma hakkıdır.
- Temsil Hakkı: Bir eserden, doğrudan doğruya yahut işaret, ses veya resim nakline yarayan aletlerle umumi mahallerde okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkıdır.
- Umuma İletim Hakkı: Bir eserin aslının veya çoğaltılmış nüshalarının radyo-TV , uydu ve kablo gibi telli veya telsiz yayın yapan kuruluşlar vasıtasıyla veya dijital iletim de dahil olmak üzere işaret ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla yayınlanmasıdır.
· İsteğe bağlı kayıt- tescil
Koruma süresi, eser sahibi yaşadığı sürece ve ölümünden itibaren 70 yıldır. Birden fazla eser sahibi söz konusu ise son sağ kalanının ölüm tarihi esas alınır.
Eser sahibi tüzel kişiyse, koruma süresi aleniyet tarihinden itibaren 70 yıldır.
Sahibinin ölümünden sonra alenileşen eserlerde koruma süresi ölüm tarihinden sonra 70 yıldır.
Eser sahibi belli değilse, koruma süresi eserin aleniyetkazanmasından itibaren 70 yıldır.
Koruma süresi eser alenileşmediği sürece işlemeye başlamaz.
Eser sahibinin ölümünden itibaren başlayan sürelerin hesabında, eser sahibinin öldüğü seneyi takip eden yılın ilk günü başlangıç tarihi sayılır. Aleniyet tarihinden başlayan süreler, eserin ilk defa alenileştiği yıldan sonraki senenin ilk gününden itibaren hesap olunur.
Koruma sürelerinin dolmasıyla birlikte eser sahibine tanınan mali haklar sona erer. Bu sebeple koruma süresi dolmuş eserler, eser sahibinden izin alınmaksızın serbestçe kullanılabilir.
Bir eserin aslı veya işlenmeleri için tanınan koruma süreleri birbirine tabi değildir.
(5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Madde 26)
- Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın işleme, temsil etme, çoğaltma, değiştirme, dağıtma, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletme ve yayımlama
- Hukuka aykırı olarak işlenen veya çoğaltılan eserleri satışa arz etme, satma, kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair şekilde yayma, ticarî amaçla satın alma, ithal veya ihraç etme, kişisel kullanım amacı dışında elinde bulundurma ya da depolama,
- Başkasına ait esere, kendi eseri olarak ad koyma,
- Bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunma,
- Hak sahibi kişilerin izni olmaksızın, alenileşmemiş bir eserin muhtevası hakkında kamuya açıklamada bulunma,
- Bir eserle ilgili olarak yetersiz, yanlış veya aldatıcı mahiyette kaynak gösterme,
- Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı, tanınmış bir başkasının adını kullanarak çoğaltma, dağıtma, yayma veya yayımlama,
- Bir bilgisayar programının hukuka aykırı olarak çoğaltılmasının önüne geçmek amacıyla oluşturulmuş ilave programları etkisiz kılmaya yönelik program veya teknik donanımları üretme, satışa arz etme, satan veya kişisel kullanım amacı dışında elinde bulundurma
- FSEK 81. madde’de ayrıntıları ile sayılan bandrole ilişkin kurallara aykırı hareket etme.
- Kanunun Ek 4 üncü maddesi uyarınca, dijital iletim de dâhil olmak üzere işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla servis ve bilgi içerik sağlayıcılar tarafından eser sahipleri ile bağlantılı hak sahiplerinin bu Kanunda tanınmış haklarının ihlâli halinde, hak sahiplerinin başvuruları üzerine ihlâle konu eserlerin üç gün içinde içerikten çıkarılması ihtar edilir. Söz konusu istemin yerine getirilmemesi halinde Cumhuriyet savcısına yapılan başvuru üzerine, üç gün içinde servis sağlayıcıdan ihlâle devam eden bilgi içerik sağlayıcısına verilen hizmetin durdurulması istenir. İhlâlin durdurulması halinde bilgi içerik sağlayıcısına yeniden servis sağlanır. Ancak ihlalin durdurulmaması halinde bilgi içerik sağlayıcısının söz konusu fiili FSEK uyarınca suç teşkil eder.
- FSEK 68. madde hükmüne göre izni alınmamış eser sahibi, sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir.
- Tecavüzün men´i (önlenmesi) davası
- Tazminat davaları
FSEK ile ilgili davalar haksız fiil de teşkil ettiğinden Borçlar Kanunu 60. madde gereğince bir ve on yıllık zamanaşımı sürelerine tabidir. Mali haklara tecavüz aynı zamanda bir suç teşkil ediyorsa daha uzun olan ceza zamanaşımı süresi uygulanır. Bu davalar genel hükümlere göre davalının ikametgâhı veya haksız fiilin meydana geldiği yerde açılır. FSEK 66. madde gereğince ayrıca tecavüzün önlenmesi ve kaldırılması davaları davacının ikametgâhı mahkemesinde de açılabilir.
Korsanla Mücadele
Fiziki veya Dijital tüm eserler izin alınarak kullanılmalı veya yayınlanmalı…
İl denetim komisyonları ile ilgili detaylı bilgi için tıklayınız.
- Yasal olmayan çoğaltmalar sebebiyle bu alandaki kayıt dışı ekonomi giderek büyümektedir.
- Korsandan elde edilen bu haksız kazanç, en çok terörün finansmanında kullanılmakta olup organize suç örgütlerine ve yasadışı işlerin finansmanına aktarılmaktadır.
- Korsan faaliyetler hem yerli hem yabancı yatırımcılar açısından büyük bir risk olarak görülmektedir ve bu da sermaye yatırımlarını olumsuz yönde etkilemektedir.
- Fikir hırsızlığı sadece eser sahibinin haklarını ihlal etmemekte aynı zamanda uluslararası platformda ülkemizin itibarını da zedeleyerek ülkemizi çeşitli müeyyidelerle karşı karşıya bırakmaktadır.(kotalar, ticaretin engellenmesi vb.)
- Fikir hırsızlığı, teknolojik ve bilimsel ilerlemenin temelini oluşturan yazılım sektörünün gelişmesinin engellemekte ve bilgi toplumu seviyesine ulaşmamızı güçleştirmektedir.
- Yapılan hırsızlık müzik, sinema vb. sektörlerin gelir kaybından kaynaklı olarak küçülmesine ve sonuç olarak kültür endüstrisinin büyük kayba uğramasına sebebiyet vermektedir.
5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun’un 81 inci maddesi Kültür ve Turizm Bakanlığı ile mülki idare amirlerine, bandrollenmesi zorunlu olan nüshaların bandrollü olup olmadıklarını denetleme görev ve yetkisini vermektedir. Gerekli görülmesi halinde mülki idare amirlerinin re’sen veya Bakanlığın talebi ile bu denetimi gerçekleştirmek üzere illerde denetim komisyonu oluşturabileceği hüküm altına alınmıştır.
Öncelikle genel kolluk ve zabıta memurlarından teşekkül ettirilmesi öngörülen komisyonlarda, ihtiyaç görülmesi halinde diğer kamu kurum ve kuruluş temsilcileri ile meslek birlikleri temsilcileri de görevlendirilebilmektedir. Uygulamada ise genellikle kolluk görevlileri ile İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri personeli komisyonlarda yer almaktadır.
İçişleri Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında ortak strateji ve politikaların geliştirilerek taraflar arasında işbirliğinin oluşturulması, uygulamada birlik sağlanması ve fikri hak ihlalleriyle etkin mücadelenin gerçekleştirilmesi amacıyla 25.02.2010 tarihinde İşbirliği Protokolü akdedilmiştir.
– Tüm Sekretarya işlemlerinin Denetim Komisyonu Başkanlığı adına İl Emniyet Müdürlüklerince yapılması, kararlaştırılmıştır.
İşbirliği Protokolü çerçevesinde 81 ilde faaliyet gösteren il denetim komisyonu üyelerinin mevzuat ve uygulama konusunda bilgilendirilmesi amacıyla 2010 ve 2011 yıllarında 3 bölgesel eğitim semineri, 2012 yılında ise 6 bölgesel eğitim semineri düzenlenmiştir.İl Denetim Komisyonlarının denetim faaliyetine ilişkin giderleri Bakanlığımızca karşılanmaktadır.
Bakanlığımızın öncelikli hedefi ise İl denetim komisyonlarının çok daha etkin çalışarak, büyük başarılar elde edilmesi ve korsanın kaynağına inerek gerçek bir mücadelenin yapılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda gerekli teknik donanımın ve cihazların sağlanmasına yönelik çalışmalar sürdürülmekte olup bu amaç doğrultusunda geliştirilen karekod sistemi kullanılmaktadır.Karekod sistemi; bandrol otomasyon sistemine bağlantı kurularak online şekilde bütün güncel verilerin toplandığı, bandrolün sahte olup olmadığı ile bandrolün yapıştırıldığı eserin doğru eser olup olmadığının kontrol edilebildiği ve böylelikle il denetim komisyonlarının hızlı bir şekilde denetim ve kontrol yapmasının sağlandığı bir sistemdir. Bu kapsamda karekod sisteminin kullanılmasını teminen Bakanlığımızca temin edilen karekod okuyucular ülke genelinde denetimler esnasında İl Denetim Komisyonlarınca kullanılmaktadır.
Bu kısım T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları internet sitesi bakılarak hazırlanmıştır. (https://telifhaklari.ktb.gov.tr/)
Fotoğraf ve Videolarınızı…
kısacası fiziki ve dijital eserlerinizi hazırlarken yayınlamadan duyurmadan mutlaka, kontrol edin iyi araştırın ve telif haklarınız ile kouma altına alın….
Fotoğraf ve Teknoloji Atölyesi
Hobi veya Mesleki hazırlık için atölyelerimizi incelediniz mi?
24 yıllık tecrübemiz ile sizlere özel atölyelere katılmak detaylı bilgi almak için mutlaka iletişime geçin…

